Khi công trình tiến hành xây dựng ngoài trời, kết hợp thời tiết thay đổi mưa, nóng, ẩm dễ gây ra hiện tượng gỉ sét, đặc biệt là đối với những công trình thi công bị gián đoạn, không có người bảo quản. Gỉ thép ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình, làm giảm lực liên kết giữa thép với lớp bảo vệ bên ngoài. Vậy có cách nào để xử lý hiện tượng trên không? Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ hướng dẫn cách xử lý gỉ thép đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
Như thế nào là gỉ thép
Gỉ là các sản phẩm của quá trình ăn mòn hình thành do phản ứng của thép với hơi nước và oxy không khí.
Gỉ thép là một hiện tượng khá phổ biến và thường gặp trong xây dựng. Hầu như tại vị trí nào có thép đều xuất hiện gỉ đi kèm nếu không có các biện pháp bảo vệ thích hợp. Chúng ta thường thấy hiện tượng gỉ thép thường xuất hiện ở các loại thép trần, chỉ sau một thời gian ngắn tiếp xúc với môi trường bên ngoài thì đã xuất hiện các vệt gỉ màu vàng nhạt đến nâu. Gỉ thép làm giảm các tính năng cơ lý của thép, dẫn tới giảm chất lượng của thép, nghiêm trọng hơn thì còn có thể gây ra các sự cố công trình.
Gỉ thép trong xây dựng
Hiện tượng, phân loại và bản chất của gỉ thép
Để có thể áp dụng đúng cách xử lý gỉ thép thì chúng ta cần hiểu rõ về bản chất của gỉ thép. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm của Việt Nam, phần lớn thép sẽ bị gỉ khi tiếp xúc với môi trường xung quanh. Tùy thuộc vào thành phần, tính chất của gỉ mà có thể phân loại gỉ sắt thành nhiều loại theo nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, phương pháp phổ biến nhất là phân loại theo hình dạng của gỉ thép.
Chúng ta có thể chia gỉ thép thành 4 mức độ dựa trên trạng thái bề mặt tương ứng như sau:
- Thứ nhất: Đã chớm có gỉ nhưng còn rất ít.
- Thứ hai: Bề mặt thép đã bắt đầu có các đốm gỉ dạng bụi phấn và gỉ có thể bong ra.
- Thứ ba: Bề mặt thép có vảy gỉ dạng hạt bong ra hoặc cạo ra được, xuất hiện các vết lõm nhỏ có thể nhìn thấy được.
- Thứ tư: Bề mặt thép có nhiều vảy gỉ lớn bong ra, xuất hiện nhiều vết lõm nhỏ dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường.
Các loại gỉ khác nhau có liên quan mật thiết đến nhau, gỉ vẩy loại thứ tư được tạo thành từ gỉ hạt thứ ba, còn gỉ hạt được tạo thành từ gỉ phấn loại thứ 2,… Thành phần của các loại gỉ này cũng tương đối giống nhau, chỉ khác nhau cơ bản về hàm lượng các loại oxyt và hydroxyt trong đó.
Gỉ thép
Ảnh hưởng của gỉ thép đến công trình xây dựng
Sắt thép rỉ sét không được xử lý gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng của các công trình xây dựng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính làm cho kết cấu thép và bê tông cốt thép hư hỏng sớm, nhất là đối với các công trình xây dựng ở những khu vực có nhiều biến động.
Kết cấu thép không được bảo vệ, sau 1 năm kiểm tra, lượng thép hao hụt thường là 500-2000g / m2 tùy theo môi trường. Ngoài ra, nó làm giảm độ bám dính giữa thép và lớp sơn bảo vệ, gây ra hiện tượng ăn mòn rỗ. Điều này làm mất khả năng bảo vệ của lớp sơn phủ.
Một số kết quả nghiên cứu cho thấy, rỉ thép nếu không được tẩy sạch hoàn toàn sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng bê tông cốt thép, thể hiện chủ yếu ở hai yếu tố: giảm lực liên kết giữa thép và bê tông và nâng cao độ bê tông theo thời gian.
Ảnh hưởng của gỉ thép đến công trình
Ngoài ra, rỉ sét do không được xử lý cũng là mầm mống thúc đẩy quá trình ăn mòn phát triển. Thông thường, thép sẽ hình thành rỉ sét do sự bào mòn của các yếu tố bên ngoài sau thời gian dài làm việc. Nhưng nếu thép đã có sẵn gỉ thì các vết gỉ có tính chất xốp là nơi tích tụ nhiều oxy và hơi ẩm sẽ dễ dàng phát triển gỉ nhanh và mạnh hơn nhiều. Ở thời điểm ban đầu, gỉ thép mới tạo thành còn bị ức chế bởi môi trường kiềm trong bê tông nhưng theo thời gian môi trường kiềm trong bê tông không còn khả năng tái tạo màng thụ động bảo vệ, gỉ thép tiếp tục phát triển và tốc độ ăn mòn thép tăng.
Vì vậy, dù với bất kỳ dạng gỉ nào, chúng ta cũng có thể nhận thấy rằng nếu không có cách xử lý gỉ thép triệt để hoàn toàn thì gỉ thép chính là nguyên nhân chủ yếu làm suy giảm khả năng làm việc của kết cấu bê tông cốt thép, dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn xảy ra các sự cố công trình về sau.
Cách xử lý gỉ thép đúng tiêu chuẩn kỹ thuật
Bởi vì gỉ thép có ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng bê tông cốt thép nên phải có cách xử lý gỉ thép theo các tiêu chuẩn về thi công, nghiệm thu thép trong xây dựng cũng đã đều có quy định bắt buộc phải làm sạch gỉ thép trước khi đổ bê tông. Bên cạnh đó còn có những cách xử lý gỉ thép và làm sạch được áp dụng trong xây dựng.
| Thứ tự | Cơ học | Điện hóa | Hóa học |
| Mô tả | Sử dụng các công cụ, thiết bị làm sạch gỉ bằng các tác động cơ học như chà sát, va đập | Làm sạch gỉ bằng dòng điện dựa trên các phản ứng điện phân | Sử dụng các hóa chất có tham gia phản ứng hóa học với gỉ thép |
| Ưu điểm | -Làm sạch gỉ tốt
-Dụng cụ và thiết bị sử dụng đơn giản -Lao động phổ thông, không cần kỹ thuật cao. |
-Làm sạch gỉ tốt
-Có khả năng làm sạch gỉ ở các vị trí phức tạp |
-Có khả năng làm sạch gỉ ở các vị trí phức tạp.
-Dễ áp dụng cả trong xưởng lẫn ngoài công trường -Tạo màng bảo vệ lâu dài |
| Nhược điểm | -Thép nhanh bị tái gỉ trở lại
-Gây ô nhiễm môi trường -Gây ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động |
-Chỉ làm sạch được các kết cấu có kích thước nhỏ
-Khó áp dụng ngoài công trường. -Thiết bị và máy móc phức tạp |
Chất lượng làm sạch gỉ phụ thuộc nhiều vào hóa chất sử dụng |
Trên thực tế, tùy thuộc vào từng công đoạn, loại kết cấu mà người ta phối hợp các phương pháp làm sạch gỉ khác nhau để đạt được kết quả cao nhất, hiệu quả tối ưu.
Sử dụng hóa chất để xử lý gỉ thép
Vừa rồi chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin về cách xử lý gỉ thép được áp dụng phổ biến nhất trong xây dựng hiện nay. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bạn xử lý cũng như bảo vệ được cốt thép công trình của bạn hiệu quả nhất.
